Deze galerij bevat 4 foto's.
De straat, met de huizen van de Singel, vordert gestaag. Bij elk huis, elke prent, vind ik nieuwe artistieke uitdagingen. Elke drukgang levert verassingen op. Ik wil 7 huizen afbeelden. Ik ben bij huis 5. Als ze af zijn ga … Lees verder
DE ONDERWERELD boekje gemaakt door jongeren van het Rotterdams Designcollege
leerlingen krijgen een rondleiding bij het Rioolgemaal aan de Westersingel
De Heemraadssingel wordt rond 1900 aangelegd volgens een stadsplan van De Jongh.
De afvoer van rioolwater is van meet af één van de functies van de Singel die net als de Westersingel in verbinding staat met de Maas.Op het Heemraadssplein staat dan ook een Rioolgemaalhuisje. Samen met de tweede jaars leerlingen gingen we kijken hoe het er zoal onder de Heemraadssingel zou kunnen uitzien? Dit resulteerde in een prachtig harmonicaboekje in ets.
Detail boek de ONDERWERELD
door o.a. Jeroen Allart, Stang Gubbels, Inez Odijk, Karin Voogd, Daphne Bom, Luci Colstee, Gemma Plum, Carine Hooikaas, Merete Utke Schiøler, Trudi Klever, John Neve
Eén pagina van het Singelboek is een samengestelde ets door verschillende kunstenaars gemaakt.
Gezamenlijk met de bezoekers maakten de kunstenaars deze ets tijdens het festival Singeldingen. Singeldingen vindt jaarlijks in het voorjaar en de vroege zomer plaats, buiten op de Heemraadssingel rond een tijdelijke kiosk.
Ik had twee zinkplaten met een laagje vernis naar de kiosk meegenomen. Deelnemers konden met etsnaalden tekeningen op de zinkplaten aanbrengen. Die regenachtige zaterdag en zonnige zondag in juni, kwamen er 15 kunstenaars, meer dan ik had durven hopen!
Samen een kunstwerk maken vergt nogal wat flexibiliteit. Het ging om associatie en waar leg je dan de grens? Mag je bijvoorbeeld dóór iemands tekening heen tekenen?
Bastiaan van drie tekende een mooie cirkel: “een fiets”, zei hij! Carine Hooikaas, kunstenaar, maakte die af. Karin Voogd, kunstenaar, werkte op zondag zorgvuldig om een tekening van Merete Utke Schiøler heen, die zij zaterdag in de vernis op de etsplaat had gekrast.
Soms helpt de voorzienigheid een handje mee. Ewoud van Rijn, kunstenaar en docent grafische kunsten, kwam toevallig langs. En ook hem wist ik te strikken voor een bijdrage.
De opdracht die ik gaf was: Teken, ets, schets mensen en dieren van de Singel. Laat je inspireren op wat er te zien is en sta open voor ingevingen.
Ook hier ging het lot met de kunstenaars aan de haal. Daphne Bom, kunstenaar, bedacht mensen met streepjes kleding. Even later stonden er twee als Daltons verkleedde jongens bij ons te kijken.
Ik bemoeide me meer met de coördinatie dan met de artistieke invulling. Zo had ik geen regels gesteld over het gebruik van tekst en de platen en was er geen onder- of bovenkant afgesproken.
Een meisje,ongeveer 10 jaar, had in netjes meisjeshandschrift, maar toch groot SINGELDINGEN, geschreven. Ik sprak mijn twijfels uit over die opvallende tekst. Zou ik die in het boek opnemen of weglaten?
Hierdoor ontstond een discussie onder de deelnemers. Waarom vond ik dat? Het leek op een reclame voor Singeldingen, dat wilde ik liever niet. Iemand opperde of dat wel zo erg was; Singeldingen bood mij immers de mogelijkheid om aan het grote boek te werken. Een ander opperde een compromis: laat het woord, SINGEL staan, en haal DINGEN weg. Een derde wilde het hele woord laten staan, (immers door een kind gemaakt). De tekst zou niet opvallen omdat het toch in spiegelbeeld kwam te staan en als ik het ondersteboven plaats zou het in het geheel opgaan. Dit was een oplossing waarin ik mij kon vinden. De zaterdag erop heb ik de platen samen met de deelnemers op mijn nieuwe atelier in het Wijkpaleis afgedrukt.
Begin juni heb ik mijn drukpers verhuisd naar “Het Nieuwe Wijkpaleis”. De bouwer van de pers heeft de loodzware machine uit elkaar gehaald. Met behulp van Jeroen en Elco zijn de enorme persrollen van 70 en 90 kg , één trap naar beneden en twee etages om hoog gesjouwd. Op de 2e etage van de Claes de Vrieselaan 72 vlak bij mij om de hoek in Rotterdam Middelland is het apparaat weer gemonteerd.
Met de verhuizing kom ik in een gemeenschap van ambachtslieden en ondernemers; een pottenbakker, een wever, een breifabriekje en een ingenieur. Ook kom ik onder één dak met ”de Mariaschool”. Op die manier hoop ik meer contacten te maken binnen mijn werk als kunstenaar en docent en hoop ik meer verbinding te kunnen leggen met mijn eigen omgeving, de buurt en zijn bewoners.
Het belangrijkste contact is met “De Groene Connectie” ontstaan.
“De Groene Connectie” is een initiatief, dat groenstroken met elkaar verbindt binnen een route van 8 kilometer door het Gebiedsdeel Delfshaven. Een belangrijke ader daarin vormt de Heemraadssingel. Dit deel van de route zal komende seizoenen in het bijzonder onder de aandacht worden gebracht onder de noemer: “Van wie is de Heemraadssingel?”
Het doel van de “De Groene Connectie” is om door middel van culturele en ecologische workshops de bewoners te betrekken bij hun omgeving en ze te informeren over stadsontwikkeling. Hierin vonden wij elkaar.
Ik ben een schakel in het contact met de bewoners, samen met andere kunstenaars, bewoners van de Heemraadssingel en met de “Stichting Boulevard”. De bewonersorganisatie van de Heemraadssingel en de Mathenesserlaan.
De deelnemers aan de verschillende projecten worden uitgenodigd om hun visie op de Heemraadssingel te geven.
Deelnemers aan De Singel ≈ een gedicht vertellen hieronder:
Etsen op de Singel
De geest van Anna Blaman boven de Singel
werk in uitvoering
Met het ‘reuzenprentenboek’: de Singel = een gedicht wil ik bereiken dat je letterlijk wandelt met de pagina’s. Ik wandel met jullie op weg naar mijn Heemraadssingelboek.
Jaren geleden, zag ik op een tentoonstelling van Anselm Kiefer een loodzwaar reuzenboek. Het was zó groot, dat je voor het omslaan van de bladzijden moest lopen. Die fysieke interactie met het kunstwerk maakte indruk op mij.
Het woord wandelen komt taalkundig van veranderen, heen en weer wenden. Als ‘kijker’ van mijn boek, nodig ik uit figuurlijk stappen te nemen. Die beweging verandert je zichtpunt.
Mijn wandeling is een metafoor voor de weg die ik bewandel om te komen tot een kunstwerk. Het is een onbekend pad, poëtisch en zinnenprikkelend. Onderweg raak ik soms verdwaald, verrast, en kom ik terug om mijn weg te vervolgen met nieuwe inzichten.
Ik wil mensen aan de hand nemen om een eindje met mij mee te lopen voor medewerking aan mijn project. Gezamenlijk leveren we een bijdrage, via omzwervingen belanden we op het pad dat leidt tot het maken van het reuzenprentenboek.
Het kost tijd om mensen te verleiden mee te werken. De vertraging, stap voor stap, levert onverwacht plezier op. Al wandelend aan de Singel en de zijpaden ontmoet ik interessante mensen die op een of andere manier een band hebben met de singel of met de wijk.
Nico Haasbroek, journalist en ‘Middellandman’*, die net om de hoek van de singel woont, loopt er zijn dagelijkse rondjes met de hond. Hij gaf mij een duwtje in de rug door mij bij zijn bewonersvereniging te introduceren.
Vorige week kwam ik bij Mooi Weer & Zo. Dat is een theatercafé aan de ’s Gravendijkwal. Ik zag daar een toneelstuk over Maria Stuart. Ik was uitgenodigd door de Stichting Boulevard. Dat is de bewonersvereniging van de Heemraadssingel (en Mathenesserlaan,) zij zijn met een ‘cultuurclubje’ de culturele plekken in de wijk aan het inventariseren. Tijdens het toneelstuk kreeg je een uitgebreide maaltijd, met gerechten die elk iets met het leven van Maria Stuart te maken hadden. Met gevulde maag is het goed lobbyen.
Een andere verrassende ontmoeting was die met Robert Jager. Hij is de motor achter de camping in het Branco van Dantzigpark. Mij hielp hij (met mijn stappenplan om) een buurtinitiatief te beginnen.
Ik wend mij heen en weer om (financiële) steun voor mijn project te krijgen, om technische problemen op te lossen en begeef mij op voor mij onbekende paden en geniet niet alleen van het uitzicht maar vooral van de weg.
.
* Journalist Nico Haasbroek ging een tijd lang undercover als Middenlandman door de Rotterdamse wijk Middelland en schreef daar columns over. De Middellandman, uitgeverij Trichis.
Ik woon al sinds 1995 op de Schietbaanlaan die aan de westkant uitkomt op de Heemraadsingel.
De Mariaschool is een buur. Voor het samenstellen van mijn boek heb ik contact gezocht met de school.
Afgelopen week heb ik daar de kinderen uit groep 1, 2 en 3 ontmoet. We, de juffen, wat moeders en ik, zijn met hen de singel opgelopen. Ik heb hen de opdracht gegeven ter plaatse de details te onderzoeken. Zij hebben de singel letterlijk onder de loep genomen. Op de singel hebben zij tekeningen gemaakt waarvan ze op school afdrukjes maakten.
De kleuters maakten tekeningen in foam van wat zij op het middenveld tegenkwamen: boomschors, mosjes, gras, katjes en hondenpoep trokken veel bekijks. Op school hebben we de plaatjes ingerold met verf en met een drukpersje afgedrukt. Ik heb de kleuters uitdagend gevraagd of ik de prentjes mocht hebben, dat stuitte aanvankelijk meestal op weerstand. Als ik dan vroeg of zij er voor mij dan nog een wilde afdrukken waren ze toegeeflijk. Toen ik provocerend vroeg of ik ze dan zomaar in mijn boek mocht plakken werd ik gelijk door een meisje gecorrigeerd, het zou niet mijn boek worden, maar ons boek.
Met groep 3 wandelden we langs de huizen, zij maakte tekeningen van wat hen aan details opviel.
Het meest verrassende vond ik dat de kinderen hele andere dingen opvielen dan ik had verwacht, een kabel die buiten langs liep, deurbellen, huisnummers. Naast de mooi vormgegeven brievenbus en een hijskraan, trok ook de pinautomaat van de parkeermeter en de bewakingscamera aandacht. Op school werden de tekeningen op een geïnkt plaatje gelegd en overgetrokken om er een monoprint van te maken. Ik had van tevoren bedacht om twee tekeningen te maken en vroeg er één voor het boek. Eén jongen, wilde ze liever zelf houden, met heel goede rede, hij was zelf aan een eigen boek bezig, wat hij mij dan ook liet zien.
Mijn boek over de singel, de wandeling, gaat vorm krijgen, het wandelen, gecombineerd met het tekenen verruimt je blik op je omgeving. Ik wil de verschillende zienswijzen op de singel bundelen. Door ze vast te leggen in een boek, maak ik een plek voor ontmoeting. Het is de bedoeling dat het boek als het af is gaat reizen door de wijk.
kijken door een loep
tekenen op foam
Film over de aanvang van het project: https://www.youtube.com/watch?
anoniem 21 e eeuw
De stichting Pictoright behartigt de belangen van visuele beeldmakers.
Jaarlijks krijg ik een auteursrechtvergoeding via deze stichting. Ik ben voor mijn project De singel ≈ een gedicht van plan om het werk van jonge en oudere makers te gaan gebruiken, van wie is het intellectuele eigendom?
De stichting Pictoright geeft een tijdschrift uit. Afgelopen jaar werden er voorbeelden getoond van kunstenaars die werden vervolgd omdat zij iets met het werk van een ander hadden gedaan. Zij mochten de betreffende werken niet meer laten zien. Eén van de werken was een keramisch beeldje van Jef Koons, de zwart/wit foto waar hij zijn inspiratie uit had opgedaan was ook te zien. Het was een beeldje van een jongen en een meisje die elkaar een zoentje geven.
Ik was verbaasd, hij had van een twee dimensionaal beeld een 3 dimensionaal beeld gemaakt, in een heel specifieke techniek en had kleur toegevoegd. De pose van twee kussende kinderen was uit de foto te herleiden. Ik houd niet van het werk van Koons, maar hier vond ik duidelijk dat hij iets anders van de foto had gemaakt, hij had alleen de pose als inspiratie gebruikt. Koons maakt parodieën op voorwerpen uit de de massacultuur. Hij neemt ook de Biedermeierstijl als inspiratiebron, of Popeye.
Mijn vader betrapte indertijd een collega kunstenaar op “plagiaat”. Hij had van hem een kleine aquarel gekocht, een koe in een landschap. Na de aankoop vond hij exact dezelfde koe in eenzelfde landschap terug op een ansichtkaart. De collega was niet zoals hij veinsde, met een aquarelblok en verf het landschap ingetrokken, maar was veilig thuis op zijn atelier gebleven. Ook ik trek niet de hele wereld over om mijn werk over verschillende culturen te maken.
Ik gebruik foto’s als inspiratiebron, soms zijn die van mijzelf en soms zijn die van derden. Vroeger kocht ik ansichtkaarten of tweedehands boeken om beeldinformatie te krijgen maar tegenwoordig gebruik ik het internet. Ik ken de makers niet. Of ik gebruik voorbeelden uit de kunstgeschiedenis.
Het maakt mij nieuwsgierig wat er gebeurt als je kunst van een ander gebruikt in de context van je eigen werk, hoe wordt de inhoud van het werk beïnvloed, wat gebeurt er met het beeld? Andere kunstenaars, niet de minsten, zoals Manet, van Gogh en Picasso gingen mij voor.
In mijn project ben ik van plan om een nieuw element toe te voegen aan mijn eigen werk: Het werk gemaakt (niet nagemaakt) door anderen, door kunstenaars, kinderen en amateurs. Hoe ik dit ga doen weet ik nog niet precies. Het werk van sommige kinderen is jaloers makend. Mag ik dat zomaar gebruiken om een eigen kunstwerk mee te maken?
Ik wil de makers van dit werk, kinderen en volwassenen uitnodigen om hierover met mij mee te denken.
de singel ≈ een gedicht 